- Kayıt
- 28 Kasım 2010
- Mesaj
- 15.331
- Tepki
- 262
- Renk
- LAL KIRMIZI
EFI Ana Röle:
Bu röle devre açıcı röle ile ECUnun güç kaynağı olarak görev yapar. Ana röle ECU devresi içindeki voltaj düşmelerini engeller.
Kontak anahtarı ON konumunda iken akım rölenin sarımına doğru akar. Kontak uçları temas eder ve akım sigortalı bağlantı içerisinden hem ECU ya hem de yakıt pompası için devre açıcı röleye doğru akar. Ana rölenin hatalı çalışması kontak uçlarının açılması neden olacaktır ve ECU ile devre açıcı röleye giden güç kesilerek sonuçta motor stop edecektir
Gaz kelebeği konum sensörü:
Gaz kelebeği konum sensörü gaz kelebeği gövdesi üzerine monte edilmiştir. Bu müşir gaz kelebeğinin açılma açısını voltaja çevirir ve gaz kelebeği açılma açısını sinyal olarak ECU ya gönderir.
Gaz kelebeği konum müşiri ECU ya iki sinyal gönderir. IDL sinyali ve PSW sinyali. IDL esasen yakıt kesme kontrolü için ve PSW sinyali ise esasen yakıt enjeksiyon hacminin arttırılması ve motor gücünü arttırmak için kullanılır
Yapısı:
1. Levye (gaz kelebeği ile aynı eksen üzerine tutturulmuştur).
2. Kılavuz kam (Levye tarafından kumanda edilir)
3. Hareketli kontak ucu (kılavuz kamın kanalı boyunca hareket eder)
4. Rölanti kontak ucu
5. Güç kontak ucu
Rölanti Kontak Ucu
Gaz kelebeği kapalı konumda iken (tam kapalı konumdan 1.5 derece daha küçük açıda iken) hareketli kontak ucu ve rölanti kontak ucu temas ederek ECU ya motorun rölantide olduğuna dair bilgi verir. Bu sinyal hız kesme esnasında yakıt kesme içinde kullanılır
Güç kontak ucu:
Gaz kelebeği (motorun durumuna bağlı olarak) yaklaşık 50˚ veya 60˚ açıldığı zaman, hareketli kontak ucu ile güç kontak ucu temas eder ve tam yük durumu tespit edilmiş olur.
Buraya kadar tarif edilen gaz kelebeği konum müşiri motorun rölanti durumunu gösteren IDL kontakları ve ağır yük durumunu gösteren PSV kontakları olmak üzere iki tip müşirdir. Nitekim, Toyota motorlarında fakir yanmanın düzeltilmesi için LSWli (fakir yanma anahtarı) üç kontaklı tip hızlanmanın tespit edilmesi için Acc (hızlanma anahtarı ) terminalleri olan bir gaz kelebeği konum müşiri gibi değişik tipte gaz kelebeği konum müşirleri vardır
Gaz kelebeği konum sensörünün elektrik devresi:
Gaz kelebeği konum sensörü ve ECU Şekil 2.e. de gösterildiği gibi bağlanmışlardır. Akü voltajı ECU içinde bulunan bir direnç içerisinden geçer, daha sonra gaz kelebeği konum sensörünün TL Terminaline tatbik edilir.
Rölantide voltaj gaz kelebeği konum müşirinin kontak uçları ve IDL terminali üzerinden ECU nun IDL terminaline tatbik edilir. Gaz kelebeği tam kapalı konumundan 50˚ ila 60˚ daha fazla açık olduğu zaman, voltaj gaz kelebeği konum müşirinin konum uçları ve PSV terminali üzerinden ECUnun PSV terminaline tatbik edilir
Hava akış sensörü:
Hava akış ölçer emme havası hacmini tespit eder ve esas enjeksiyon hacmine karar veren ECU ya bir sinyal gönderir. Hava-akış ölçer ölçme klapesi, geri getirme yayı ve potansiyometreden meydana gelir.
Ayrıca, hava-akış ölçerde rölanti karışım ayar vidası, emme havası sıcaklığını tespit eden bir emme havası sıcaklık sensörü, bir yakıt pompası anahtarı, bir sönümleme odası, bir dengeleme levhası ve bir tam-yük tahditi vardır
Hava akış sensörünün yapısı.
Silindir içine emilen havanın hacmi gaz kelebeğinin açıklığı ve motor devri tarafından belirlenir. Hava-akış ölçer içerisinden emilen emme havası geri getirme yayının direncini yenerek ölçme klapesini açar. Ölçme klapesi ile potansiyometre aynı eksen üzerinde hareket eder. Dolayısıyla ölçme klapesinin açılma açısı potansiyometre tarafından bir voltaj oranına çevrilir. ECU bu voltaj sinyaline (Vs) tespit eder ve böylece ölçme klapesinin açılma açısını potansiyometre den öğrenir. Şekil 3.c. de görüldüğü gibi, P1 den P5 e kadar olan dirençler (direnç değerleri eşittir) seri olarak bağlanmışlardır ve devreye 12 volt tatbik edildiği zaman P5e 12 volt, P4e 9 volt, P3e 6 volt, P2ye 3 volt ve P1E ise 0 volt tatbik edilmiş olur.
Potansiyometrenin ölçme plakası ile birlikte hareketli olan noktası mevcut voltajı tespit eder ve ECU ya bir sinyal gönderir
Emme havası sıcaklık sensörü:
Isı algılama elemanının önemli bir parçası NTC dirençtir. NTC direnç yarı iletken malzemelerden üretilir. Isı yükseldiğinde NTC direnci düşer. ECU dan uygulanan 5 voltluk gerilim sensörün çıkış ucundan alınan gerilimle karşılaştırılır ve daha önceden kaydedilmiş haritalar yardımıyla hava sıcaklığı tespit edilir. ECU 20˚ lik sıcaklık değerini bir standart olarak kullanır ve sıcaklık bu değerden az ise enjeksiyon hacmini arttır, fazla ise enjeksiyon hacmini azaltır. Böylece gerekli hava yakıt-hava oranı ortam sıcaklığından bağımsız olarak sağlanmış olur
Mutlak basınç sensörü:
Motorun emdiği havanın, emme manifoldundaki basıncı gerilimle doğru orantılı olarak elektrik geriliminde değişimler meydana getirir.
Basınç algılama elemanı iki adet havası boşaltılmış diyafram körüğünden oluşur ve basınç bölmesine yerleştirilmişlerdir. Basınç değişimlerine bağlı olarak diyafram körükleri şişer veya büzülür. Diyafram körük uzunluklarının değişimi bunlara dayanan bir çubuğu bobin içine iter. Çubuğun bobin içindeki hareketi nedeniyle bobinin endüksiyonu değişir. Bu endüksiyon değişimi ölçülür ve değerlendirilir(3).
Bu değişimler, I.A.W. kontrol ünitesi tarafından ölçülerek emme manifoldundaki hava basıncının hesaplanmasında kullanılır.
Havanın basıncı ve sıcaklığı göz önüne alınarak, havanın yoğunluğu hesaplanır. Böylece, geçen havaya ne kadar yakıt püskürtüleceği hesaplanır
İrtifa müşiri:
Yükseklik derecesi motor kontrol ünitesi sehven bulunur. Bu müşir ECUya o andaki güncel hava basıncını bildirir. Çevre basıncı yükselme basınç ayarında düzeltme değeri olarak kullanılır. Çünkü, havanın yoğunluğu artan yükseklik ile birlikte azalmaktadır
Motor Soğutma Suyu Sıcaklık Sensörü:
Bu sensör bir iç termistör (ısıl direnç) vasıtasıyla soğutma suyu sıcaklığını tespit eder. Sıcaklık düşük olduğu zaman yakıtın buharlaması zordur dolayısıyla daha zengin bir Karışıma ihtiyaç duyulur. Bu nedenden dolayı, soğutma suyu sıcaklığı düşük iken termistörün direnci artar ve yüksek voltajlı bir THW sinyali ECU ya gönderilir. Bu sinyali esas alarak ECU, soğuk motor çalışmasını iyileştirebilmek için yakıt enjeksiyon hacmini arttırır. Soğutma suyu sıcaklığı yüksek olduğu zaman düşük voltajlı bir THW sinyali ECUya gönderilerek yakıt enjeksiyon hacmi azaltılır
Araç hız sensörü:
Aracın hız sensörü; elektronik kontrol modülüne aracın hangi hızda seyrettiğini bildiren puls tipi bir input'tur (girdi). Araç hız sensörü sistemi, elektrik pulslarını elektronik kontrol modülüne göndermek için bir Hall Switch kullanır. Sensör, çekişi sağlayan tekerleklerin hızına orantılı bir frekans üretmek için transmisyon dişli kutusunun kilometre saati tahrik dişlisi çıkış şaftında bulunmaktadır. Bu sensör rölanti hava kontrolünün kontrol edilmesinde yardımcı olur
Değişik manyetik alan algılama prensibine göre çalışır. Değişken manyetik alan içerisinde sabit duran bobin üzerinde gerilim indüklenir.
Tekerlekle beraber tambur dönerken daimi mıknatıs tarafından oluşturulan manyetik alan tamburun girinti ve çıkıntılarından etkilenerek bobin üzerinde tamburun hızına bağlı olarak değişen farklı voltaj üretir. Bu gerilim, frenlemeye bağlı kalmaksızın tekerlek döndükçe ECUya iletilir
Motor hız sensörü:
Krank milinin üzerindeki bir müşir dişlisinin yardımıyla yapılan bu hız ve Ü.Ö.N. tanıma prensibi yeni olmayıp ilk önce Wolkswagen tarafından VR6 motorunda kullanılmıştı. Tek fark, VR6 motorlarında bir endüktif müşir olarak tasarımlanan bu sensör motorun üstünde bir Hall müşiri olarak tasarlanmıştır.
Frekansı motor hızına bağlı olarak değişen alternatif akım voltajı, krank milinin üzerine takılmış olan müşir dişlisi Hall müşirinin üzerinden geçerken üretilir
Vuruntu sensörü:
Mümkün olan en iyi motor çalışması ve aynı zamanda bütün çalışma şartlarında yüksek randıman elde edebilmek için ateşleme noktasının mümkün olduğu kadar vuruntu limitine yakın bir şekilde kontrol edilmesi zorunludur [3].
Elektronik ateşleme kontrol sistemi iki temel unsura sahiptir.
* Vuruntu senseni filtre ünitesi
* Elektronik ateşleme kontrolü vuruntu sensörü
Vuruntu sensörü. motorun çalışması esnasında piezzo kristallerin titreşimi sonucunda oluşan gerilim sayesinde motordaki vuruntuyu tespit eder. Vuruntu sensörü daha sonra, vuruntunun şiddeti ile artan bir alternatif akım voltajı üretecektir [1].
Vuruntu sensörü içerisindeki şönt rezistans, elektronik kontrolün 5 voltunun aşağı çekilmesine neden olur böylece yaklaşık 2.5 volt ölçüm verecektir. Vuruntu sensörü 2.5 voltluk direkt akım voltajında taşınan bîr alternatif akım sinyali üretir. Bu alternatif akım voltajı filtre ünitesine gönderir. Ardından filtre ünitesi, vuruntuyu azaltmak için elektronik ateşleme avansını ayarlar. Avans 0.5˚den 2˚ ye kadar devam eden adımlarla vuruntu sona erinceye kadar azaltılır. Sinyalin alınamaması durumunda ateşleme avansı ECU tarafından 15˚ye kadar azaltılır
Vuruntu sensörü filtre ünitesi:
Vuruntu sensörü filtre ünitesi elektronik kontrol modülü içerisinde bulunmaktadır. Bu filtre ünitesi vuruntu sensörü ile elektronik kontrol modülü arasında bir giriş ara yüzü olarak işlev görür. Vuruntu sensörü, filtre ünitesine gönderilen bir ham sinyal üretir. Filtre ünitesi, daha sonra, bu ham sinyali süzer ve işlenmek üzere, bir dijital sinyali haline dönüştürür.
Elektronik kontrol modülü, detanasyon vuruntusunun bulunup bulunmadığını, vuruntunun seviyesini, ve hangi silindirin vuruntuya sebep olduğunu belirleyecektir
Türbin Mili Devri Sensörü (TSS):
Türbin mili devri (TSS) sensörü vites kutusu giriş mili üzerinde vites kutusu gövdesine yerleştirilmiştir [5].
Giriş hızı (türbin mili devri) sensörü bir manyetik çekirdek ve bir bobinden oluşur. ECU ya gönderilen bilgi, şanzıman giriş mili dönme hızına göre değişiklik kazanan bir alternatif akımdır. Bu alternatif akımın besleme gerilimi 12 volttur [6].
TSS sensörünün gönderdiği bilgiyi ECU şu işlevler için kullanılır: Vites işlemlerinin kumandası, tork dönüştürücüsü kavraması kaçırması kontrolü ve belirsizlik kontrolü için kullanılır
Yağ Sıcaklığı Sensörü:
Yağ sıcaklık sensörü, hidrolik bloğu içerisine yerleştirilmiştir [6]. Sıcaklık sensörü bir eksi sıcaklık katsayılı dirence sahiptir. Sıcaklık arttıkça sıcaklık sensörünün direnci düşer [7].
Algılama elemanının önemli bir parçası NTC dirençtir. NTC direnç yarı iletken malzemelerden üretilir. Isı yükseldiğinde NTC direnci düşer. ECU dan uygulanan 5 voltluk gerilim sensörün çıkış ucundan alınan gerilimle karşılaştırılır ve daha önceden kaydedilmiş haritalar yardımıyla yağ sıcaklığı tespit edilir.
Sensörün gönderdiği bilgi ECU ya gelerek şu fonksiyonları yerine getirmesini sağlar:
- Ana hidrolik hattı basıncını düzenler,
- Hava sıcaklığının yüksek olduğu durumlarda şanzımana uygun bir çalışma sağlar [6
Yağ Basınç Sensörü:
Sensör, şanzıman karteri üzerine yerleştirilmiştir. Sensör, şanzıman elektronik beynine (ECU) ana hidrolik hattı basıncı hakkında bilgi gönderir. Gönderilen bu sinyal ile ECU; ana basınç hattı basınç değerini ayarlayarak düzen sokar. Bu basınç ayarı, ana basınç ayarlama elektro vanası aracılığı ile yapılır
Sensör, ana basınç karşısında şekil alan, karşılıklı iki ölçme kamı ile donatılmıştır. Sensör 0 ve 5 volt arasında bir gerilim üretir. Besleme gerilimi:5 V tur
Şanzıman Çıkış Mili Sensörü (OSS):
Çıkış mili devri (OSS) sensörü vites kutusunun diferansiyel içindeki rotor üzerine gelen kısmına yerleştirilmiştir [7].
OSS sensörü, ana hızını, diferansiyel üzerine yerleştirilmiş rotor (tahrik pinyonu) aracılığı ile ölçen endüktif bir sensördür [7]. Şanzıman elektronik beynine (ECU) iletilen bilgi, şanzıman çıkış mili dönme hızına göre değişiklik kazanan bir alternatif akımdır [10]. Bu değişiklik rotorun dişlerinin manyetik çekirdeğe yaklaşıp uzaklaşmasına göre değişen bir alan oluşturur. Bu alan değişimine göre bobin bir sinyal üreterek ECUya gönderir. OSS sensörünün besleme gerilimi 12 V tur. ECU bu sinyalleri şu amaçlar için de kullanır: Vites değişim işlemlerinin zamanlamasının belirlenmesi, ECU ya araç hızı ile ilgili giriş sinyali sağlanması, vites değiştirme süresinin ayarlanmasında ve belirsizlik kontrolünün yapılmasında
Vites Kolu Konum Sensörü:
Vites kolu konum sensörü (TR) vites kutusunun vites milinin üzerine gelen kısmına yerleştirilmiştir [7].
Vites milinin vites kolu kablosu aracılığı ile hareket ettirilmesi durumunda;TR algılayıcısı içinde yer alan sürgülü kontaklar yer değiştirir. Vites kolu P ve N konumunda ilk hareket sırasında marş motoruna akım sağlanması amacıyla farklı kontaklar söz konusu olmaktadır
Fakir Karışım Sensörü:
Fakir karışım sensörünün yapısı, zirkon di oksit elemanlı tip oksijen sensörü ile temelde aynıdır, ancak kullanımı farklıdır
Zirkondioksit elemanlı fakir karışım sensörü, sıcaklık yükseldiği zaman (6500 C veya daha fazla ) zirkon di oksit elemana bir voltaj tatbik edilerek, sonuçta egzoz gazı içindeki oksijen konsantrasyonu ile doğru orantılı olarak bir akımın geçmesi sağlanmış olur [11].
Bir başka deyişle, hava/ yakıt karışımı zengin olduğu zaman egzoz gazı içinde oksijen olmayacaktır, dolayısıyla zirkon di oksit elemanın içinden hiçbir akım geçişi olmayacaktır. Hava- yakıt karışımı fakir olduğu zaman, egzoz gazı içinde çok fazla oksijen gazı bulunacak ve zirkon di oksit elemanının içinden akan akım miktarı yüksek olacaktır [19].
Fakir karışım sensörü, hava- yakıt oranını belli bir aralıkta tutması temin eder, böylece sürüş kabiliyetinin yanı sıra yakıt ekonomisi de sağlar [11].
Yukarda görüldüğü üzere, sensör içinde zirkon di oksit elemanının sıcaklığını artıran bir de ısıtıcı vardır. Isıtıcı aynı oksijen sensöründe olduğu gibi kumanda edilir
Yakıt Sıcaklık Sensörü:
Yakıt galerisi ile basınç regülatörü arasına konulmuştur. Bu sensör, bir moladan sonra motor sıcakken çalıştırıldığı zaman yakıt galerisinin sıcaklığı preset (standart) seviyesinin ötesine çıkarsa açılan bimetal bir disk içerir.
Sıcaklık sensörü, yakıt galerisi sıcaklığı standart seviyenin altına düşerse devreyi keser
Motor sıcakken çalıştırıldığı zaman, sıcaklık sensörü ECU ya bir topraklama sinyali gönderir. Bu sinyalle ve diğer sensörlerden (örneğin; IAT, krank mili konum sensörü, soğutma suyu sıcaklık sensörü) gelen sinyallerle birlikte ECU, yakıt enjektörlerinin açılış zamanını belirler ve dolayısıyla motorun sıcakken çalıştırma karakteristiklerini optimize eder.
Sıcaklık sensörü galerideki yakıtla doğrudan temas kurmaz. Yakıt sıcaklığı galerideki bir ara plakayla ölçülür
Turboşarj Basınç Sensörü:
Turboşarj basınç sensörü turboşarj basıncını (emme manifoldu basıncı)tespit eder. Yapısı ve çalışması manifold mutlak basınç sensörü ile aynıdır [11].
Eğer turboşarj basıncı anormal bir şekilde yükselirse, motor ECU su motoru korumak için yakıt göndermeyi keser
Oksijen Sensörü:
Oksijen sensörü katalitik konvertörden önce egzoz manifolduna mümkün olduğu kadar yakın bir yere monte edilmiştir [5]. Bu sensör egzoz gazındaki artık karışım oranını ölçer. Bu oran motora yanma için gönderilen yakıt- hava karışım oranına ait ölçü olarak oksijen payının oluşmasını mümkün kılar [2]. Sensörün bu oksijen miktarına bağlı olarak gönderdiği sinyale göre ECU karışımın zengin veya fakir olduğuna karar verir. Böylece enjektörlerin açık kalma sürelerini ayarlar.
Karışım oranının kontrolü her saniye yapılır ve egzoz gazlarının iyi şekilde yanmış olarak atılmasını ve katalizöre gelen gazların içinde yanmamış gaz oranının en düşük seviyede olmasını sağlar
Isıtılmış Oksijen (Lamda) Sensörü (O2 Sensörü):
Bu sensöründe çalışması ve görevi oksijen sensörü ile aynıdır. Tek fark sensör içerisine konmuş olan ısı rezistansıdır [5].
Egzoz gazı ölçümlerinde alınan değerler ya motor tam soğuduktan sonra ya da motor tamamen ısındıktan sonra alınmaktadır. Halbuki araştırmalar egzoz emisyonunun önemli bir kısmının motor çalıştıktan 1 dakika içerisinde oluştuğunu saptamıştır. Oksijen sensörü ise motor çalıştıktan 40 50 saniye sonra ölçüme başlar [7].
Bu da demek oluyor ki ilk anda oksijen sensörü yetersiz kalıyor. İşte bu yetersizliği gidermek için oksijen sensörü içerisine ısı rezistansı takılarak oksijen sensörünün çalışma sıcaklığına (250oC 300oC ) ulaşma süresi düşürülerek daha iyi bir emisyon sağlanıyor. Isı rezistansı bağlantısı motor kontrol modülünün bağlantı fişi ile sağlanmaktadır
Egzoz Geri Basınç Bildirim (DPFE) Sensörü:
Bu sensör bölme duvarının yanında, emme manifoldu akış kontrolü elektrik motorunun tam arkasında yer alır [9]. Egzoz gazındaki basıncı ölçen sensör egzoz gazı basıncına göre sinyal üreterek ECU ya bildirir. ECU aldığı sinyalle enjektörleri kontrol eder
EGR Valfi Konum Sensörü:
EGR valfi içinde yer alan sensör, valfin herhangi bir andaki konumunu belirler ve güç aktarma kontrol modülüne valfin konumunu bildirir. Böylece EGR valfinin konumunu algılayan ECU valfin ne kadar açık olacağına karar verir
Elektronik Basınç(EPT) Sensörü:
EPT sensörü, egzoz gazındaki basıncı ölçen seramik bir direnç transduceridir. Bu sensöre +5 lik bir referans voltajı verilir ve sensör, egzoz gazı basıncına bağlı olarak 0.5 V ile 4.75 V arasında bir doğru akım voltajı sağlar. Rölantide voltaj 3.25 volttadır, daha yüksek voltaj hava emme yolunda hiç EGR akışı olmadığını ya da çok az olduğunu gösterir
EGR Isı Sensörü (EGRT):
EGR valfi içerisinde bulunan sensör, EGR gazının ve EGR sistemindeki arızaları gözlemek ve teşhis etmek için kullanılır [9].
EGR ısı sensörü bir termistörden meydana gelmiştir ve çalışması su sıcaklık sensörü ile emme havası sıcaklık sensörlerine çok benzer. Sensörün gönderdiği sinyaller di agnostik (gösterge) sisteminde kullanılır [11].
EGR teknik değerleri EGRT sensöründe sabit bir ısı oluşturacak şekilde tespit edilmiştir
ABS Fren Sisteminde Kullanılan Hız Sensörleri:
Hız sensörü değişken, manyetik duyarlılık esasına göre çalışır. Bu prensipte silindirik bir daimi mıknatıs üzerine sarılmış bobin bulunmakta ve tekerlek göbeği taşıyıcısı, aks muhafazası veya fren tavlası üzerine monte edilebilmektedir. Ürettiği manyetik olan sönen bir çember şeklindeki uyarıcıya etki eder. Uyarıcı, üzerine çıkıntılı kanallar açılmış bir halka veya dişli şeklinde çentikler açılmış bir çember olabilir ve dönen tekerlekler poryası üzerine veya şaftta monte edilebilir.
Uyarıcı çevresine açılmış yarık veya kanallar, tekerlek devrine göre belirli bir sinyal frekansının elektronik kontrol ünitesine iletilmesini sağlar.
Tekerlekler ve uyarıcı dönerken uyarıcı üzerindeki dişli çıkıntı ve girintileri veya manyetik alanından geçerken, daimi mıknatıs ve girintileri veya manyetik alanından geçerken, daimi mıknatıs üzerinde sarılı bobin, uyarıcının dönüşü ile değişen manyetik olan yoğunluğunu algılar ve üzerinde, frekansı tekerlek devri ile orantılı olan değişken voltajlı gerilim indüklenir. Bu gerilim frenlemeye bağlı kalmaksızın tekerlekler döndükçe kontrol ünitesine iletilir. Hız sensörü ile ölçülen tekerlek hızı, ECU için yavaşlama veya hızlanma durumunu gösteren sinyaller sağlar.
ECU nun toplayıp işlediği her bir tekerlek için hız sensörü ile ölçülen tekerlek hızı ECU için yavaşlama veya hızlanma durumunu gösteren sinyaller sağlar. ECU nun toplayıp işlediği her bir tekerlek için hız sensörü sinyalleri, yaklaşık araç hızına eşit olan tek referans hızı gösterir. Referans hızı ile her bir tekerleğin hızı arasındaki farklılık yol tekerlek kayma sinyalini verir. Yani tekerleğin kilitlenmeye eğilimini gösterir
Pedal Hareket Mesafesi Sensörü:
Kontrollü frenin başlangıcında pedal hareket mesafesi sensörü, ABS modülünde fren pedalının o andaki pozisyonunu bildirir.
Pedal hareket mesafesi sensörünün, anti- blokaj modülasyonu üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Yalnızca kontrollü fren sırasında rahat bir pedal hissi sağlamak için konulmuş ilave bir parçadır
Bu röle devre açıcı röle ile ECUnun güç kaynağı olarak görev yapar. Ana röle ECU devresi içindeki voltaj düşmelerini engeller.
Kontak anahtarı ON konumunda iken akım rölenin sarımına doğru akar. Kontak uçları temas eder ve akım sigortalı bağlantı içerisinden hem ECU ya hem de yakıt pompası için devre açıcı röleye doğru akar. Ana rölenin hatalı çalışması kontak uçlarının açılması neden olacaktır ve ECU ile devre açıcı röleye giden güç kesilerek sonuçta motor stop edecektir
Gaz kelebeği konum sensörü:
Gaz kelebeği konum sensörü gaz kelebeği gövdesi üzerine monte edilmiştir. Bu müşir gaz kelebeğinin açılma açısını voltaja çevirir ve gaz kelebeği açılma açısını sinyal olarak ECU ya gönderir.
Gaz kelebeği konum müşiri ECU ya iki sinyal gönderir. IDL sinyali ve PSW sinyali. IDL esasen yakıt kesme kontrolü için ve PSW sinyali ise esasen yakıt enjeksiyon hacminin arttırılması ve motor gücünü arttırmak için kullanılır
Yapısı:
1. Levye (gaz kelebeği ile aynı eksen üzerine tutturulmuştur).
2. Kılavuz kam (Levye tarafından kumanda edilir)
3. Hareketli kontak ucu (kılavuz kamın kanalı boyunca hareket eder)
4. Rölanti kontak ucu
5. Güç kontak ucu
Rölanti Kontak Ucu
Gaz kelebeği kapalı konumda iken (tam kapalı konumdan 1.5 derece daha küçük açıda iken) hareketli kontak ucu ve rölanti kontak ucu temas ederek ECU ya motorun rölantide olduğuna dair bilgi verir. Bu sinyal hız kesme esnasında yakıt kesme içinde kullanılır
Güç kontak ucu:
Gaz kelebeği (motorun durumuna bağlı olarak) yaklaşık 50˚ veya 60˚ açıldığı zaman, hareketli kontak ucu ile güç kontak ucu temas eder ve tam yük durumu tespit edilmiş olur.
Buraya kadar tarif edilen gaz kelebeği konum müşiri motorun rölanti durumunu gösteren IDL kontakları ve ağır yük durumunu gösteren PSV kontakları olmak üzere iki tip müşirdir. Nitekim, Toyota motorlarında fakir yanmanın düzeltilmesi için LSWli (fakir yanma anahtarı) üç kontaklı tip hızlanmanın tespit edilmesi için Acc (hızlanma anahtarı ) terminalleri olan bir gaz kelebeği konum müşiri gibi değişik tipte gaz kelebeği konum müşirleri vardır
Gaz kelebeği konum sensörünün elektrik devresi:
Gaz kelebeği konum sensörü ve ECU Şekil 2.e. de gösterildiği gibi bağlanmışlardır. Akü voltajı ECU içinde bulunan bir direnç içerisinden geçer, daha sonra gaz kelebeği konum sensörünün TL Terminaline tatbik edilir.
Rölantide voltaj gaz kelebeği konum müşirinin kontak uçları ve IDL terminali üzerinden ECU nun IDL terminaline tatbik edilir. Gaz kelebeği tam kapalı konumundan 50˚ ila 60˚ daha fazla açık olduğu zaman, voltaj gaz kelebeği konum müşirinin konum uçları ve PSV terminali üzerinden ECUnun PSV terminaline tatbik edilir
Hava akış sensörü:
Hava akış ölçer emme havası hacmini tespit eder ve esas enjeksiyon hacmine karar veren ECU ya bir sinyal gönderir. Hava-akış ölçer ölçme klapesi, geri getirme yayı ve potansiyometreden meydana gelir.
Ayrıca, hava-akış ölçerde rölanti karışım ayar vidası, emme havası sıcaklığını tespit eden bir emme havası sıcaklık sensörü, bir yakıt pompası anahtarı, bir sönümleme odası, bir dengeleme levhası ve bir tam-yük tahditi vardır
Hava akış sensörünün yapısı.
Silindir içine emilen havanın hacmi gaz kelebeğinin açıklığı ve motor devri tarafından belirlenir. Hava-akış ölçer içerisinden emilen emme havası geri getirme yayının direncini yenerek ölçme klapesini açar. Ölçme klapesi ile potansiyometre aynı eksen üzerinde hareket eder. Dolayısıyla ölçme klapesinin açılma açısı potansiyometre tarafından bir voltaj oranına çevrilir. ECU bu voltaj sinyaline (Vs) tespit eder ve böylece ölçme klapesinin açılma açısını potansiyometre den öğrenir. Şekil 3.c. de görüldüğü gibi, P1 den P5 e kadar olan dirençler (direnç değerleri eşittir) seri olarak bağlanmışlardır ve devreye 12 volt tatbik edildiği zaman P5e 12 volt, P4e 9 volt, P3e 6 volt, P2ye 3 volt ve P1E ise 0 volt tatbik edilmiş olur.
Potansiyometrenin ölçme plakası ile birlikte hareketli olan noktası mevcut voltajı tespit eder ve ECU ya bir sinyal gönderir
Emme havası sıcaklık sensörü:
Isı algılama elemanının önemli bir parçası NTC dirençtir. NTC direnç yarı iletken malzemelerden üretilir. Isı yükseldiğinde NTC direnci düşer. ECU dan uygulanan 5 voltluk gerilim sensörün çıkış ucundan alınan gerilimle karşılaştırılır ve daha önceden kaydedilmiş haritalar yardımıyla hava sıcaklığı tespit edilir. ECU 20˚ lik sıcaklık değerini bir standart olarak kullanır ve sıcaklık bu değerden az ise enjeksiyon hacmini arttır, fazla ise enjeksiyon hacmini azaltır. Böylece gerekli hava yakıt-hava oranı ortam sıcaklığından bağımsız olarak sağlanmış olur
Mutlak basınç sensörü:
Motorun emdiği havanın, emme manifoldundaki basıncı gerilimle doğru orantılı olarak elektrik geriliminde değişimler meydana getirir.
Basınç algılama elemanı iki adet havası boşaltılmış diyafram körüğünden oluşur ve basınç bölmesine yerleştirilmişlerdir. Basınç değişimlerine bağlı olarak diyafram körükleri şişer veya büzülür. Diyafram körük uzunluklarının değişimi bunlara dayanan bir çubuğu bobin içine iter. Çubuğun bobin içindeki hareketi nedeniyle bobinin endüksiyonu değişir. Bu endüksiyon değişimi ölçülür ve değerlendirilir(3).
Bu değişimler, I.A.W. kontrol ünitesi tarafından ölçülerek emme manifoldundaki hava basıncının hesaplanmasında kullanılır.
Havanın basıncı ve sıcaklığı göz önüne alınarak, havanın yoğunluğu hesaplanır. Böylece, geçen havaya ne kadar yakıt püskürtüleceği hesaplanır
İrtifa müşiri:
Yükseklik derecesi motor kontrol ünitesi sehven bulunur. Bu müşir ECUya o andaki güncel hava basıncını bildirir. Çevre basıncı yükselme basınç ayarında düzeltme değeri olarak kullanılır. Çünkü, havanın yoğunluğu artan yükseklik ile birlikte azalmaktadır
Motor Soğutma Suyu Sıcaklık Sensörü:
Bu sensör bir iç termistör (ısıl direnç) vasıtasıyla soğutma suyu sıcaklığını tespit eder. Sıcaklık düşük olduğu zaman yakıtın buharlaması zordur dolayısıyla daha zengin bir Karışıma ihtiyaç duyulur. Bu nedenden dolayı, soğutma suyu sıcaklığı düşük iken termistörün direnci artar ve yüksek voltajlı bir THW sinyali ECU ya gönderilir. Bu sinyali esas alarak ECU, soğuk motor çalışmasını iyileştirebilmek için yakıt enjeksiyon hacmini arttırır. Soğutma suyu sıcaklığı yüksek olduğu zaman düşük voltajlı bir THW sinyali ECUya gönderilerek yakıt enjeksiyon hacmi azaltılır
Araç hız sensörü:
Aracın hız sensörü; elektronik kontrol modülüne aracın hangi hızda seyrettiğini bildiren puls tipi bir input'tur (girdi). Araç hız sensörü sistemi, elektrik pulslarını elektronik kontrol modülüne göndermek için bir Hall Switch kullanır. Sensör, çekişi sağlayan tekerleklerin hızına orantılı bir frekans üretmek için transmisyon dişli kutusunun kilometre saati tahrik dişlisi çıkış şaftında bulunmaktadır. Bu sensör rölanti hava kontrolünün kontrol edilmesinde yardımcı olur
Değişik manyetik alan algılama prensibine göre çalışır. Değişken manyetik alan içerisinde sabit duran bobin üzerinde gerilim indüklenir.
Tekerlekle beraber tambur dönerken daimi mıknatıs tarafından oluşturulan manyetik alan tamburun girinti ve çıkıntılarından etkilenerek bobin üzerinde tamburun hızına bağlı olarak değişen farklı voltaj üretir. Bu gerilim, frenlemeye bağlı kalmaksızın tekerlek döndükçe ECUya iletilir
Motor hız sensörü:
Krank milinin üzerindeki bir müşir dişlisinin yardımıyla yapılan bu hız ve Ü.Ö.N. tanıma prensibi yeni olmayıp ilk önce Wolkswagen tarafından VR6 motorunda kullanılmıştı. Tek fark, VR6 motorlarında bir endüktif müşir olarak tasarımlanan bu sensör motorun üstünde bir Hall müşiri olarak tasarlanmıştır.
Frekansı motor hızına bağlı olarak değişen alternatif akım voltajı, krank milinin üzerine takılmış olan müşir dişlisi Hall müşirinin üzerinden geçerken üretilir
Vuruntu sensörü:
Mümkün olan en iyi motor çalışması ve aynı zamanda bütün çalışma şartlarında yüksek randıman elde edebilmek için ateşleme noktasının mümkün olduğu kadar vuruntu limitine yakın bir şekilde kontrol edilmesi zorunludur [3].
Elektronik ateşleme kontrol sistemi iki temel unsura sahiptir.
* Vuruntu senseni filtre ünitesi
* Elektronik ateşleme kontrolü vuruntu sensörü
Vuruntu sensörü. motorun çalışması esnasında piezzo kristallerin titreşimi sonucunda oluşan gerilim sayesinde motordaki vuruntuyu tespit eder. Vuruntu sensörü daha sonra, vuruntunun şiddeti ile artan bir alternatif akım voltajı üretecektir [1].
Vuruntu sensörü içerisindeki şönt rezistans, elektronik kontrolün 5 voltunun aşağı çekilmesine neden olur böylece yaklaşık 2.5 volt ölçüm verecektir. Vuruntu sensörü 2.5 voltluk direkt akım voltajında taşınan bîr alternatif akım sinyali üretir. Bu alternatif akım voltajı filtre ünitesine gönderir. Ardından filtre ünitesi, vuruntuyu azaltmak için elektronik ateşleme avansını ayarlar. Avans 0.5˚den 2˚ ye kadar devam eden adımlarla vuruntu sona erinceye kadar azaltılır. Sinyalin alınamaması durumunda ateşleme avansı ECU tarafından 15˚ye kadar azaltılır
Vuruntu sensörü filtre ünitesi:
Vuruntu sensörü filtre ünitesi elektronik kontrol modülü içerisinde bulunmaktadır. Bu filtre ünitesi vuruntu sensörü ile elektronik kontrol modülü arasında bir giriş ara yüzü olarak işlev görür. Vuruntu sensörü, filtre ünitesine gönderilen bir ham sinyal üretir. Filtre ünitesi, daha sonra, bu ham sinyali süzer ve işlenmek üzere, bir dijital sinyali haline dönüştürür.
Elektronik kontrol modülü, detanasyon vuruntusunun bulunup bulunmadığını, vuruntunun seviyesini, ve hangi silindirin vuruntuya sebep olduğunu belirleyecektir
Türbin Mili Devri Sensörü (TSS):
Türbin mili devri (TSS) sensörü vites kutusu giriş mili üzerinde vites kutusu gövdesine yerleştirilmiştir [5].
Giriş hızı (türbin mili devri) sensörü bir manyetik çekirdek ve bir bobinden oluşur. ECU ya gönderilen bilgi, şanzıman giriş mili dönme hızına göre değişiklik kazanan bir alternatif akımdır. Bu alternatif akımın besleme gerilimi 12 volttur [6].
TSS sensörünün gönderdiği bilgiyi ECU şu işlevler için kullanılır: Vites işlemlerinin kumandası, tork dönüştürücüsü kavraması kaçırması kontrolü ve belirsizlik kontrolü için kullanılır
Yağ Sıcaklığı Sensörü:
Yağ sıcaklık sensörü, hidrolik bloğu içerisine yerleştirilmiştir [6]. Sıcaklık sensörü bir eksi sıcaklık katsayılı dirence sahiptir. Sıcaklık arttıkça sıcaklık sensörünün direnci düşer [7].
Algılama elemanının önemli bir parçası NTC dirençtir. NTC direnç yarı iletken malzemelerden üretilir. Isı yükseldiğinde NTC direnci düşer. ECU dan uygulanan 5 voltluk gerilim sensörün çıkış ucundan alınan gerilimle karşılaştırılır ve daha önceden kaydedilmiş haritalar yardımıyla yağ sıcaklığı tespit edilir.
Sensörün gönderdiği bilgi ECU ya gelerek şu fonksiyonları yerine getirmesini sağlar:
- Ana hidrolik hattı basıncını düzenler,
- Hava sıcaklığının yüksek olduğu durumlarda şanzımana uygun bir çalışma sağlar [6
Yağ Basınç Sensörü:
Sensör, şanzıman karteri üzerine yerleştirilmiştir. Sensör, şanzıman elektronik beynine (ECU) ana hidrolik hattı basıncı hakkında bilgi gönderir. Gönderilen bu sinyal ile ECU; ana basınç hattı basınç değerini ayarlayarak düzen sokar. Bu basınç ayarı, ana basınç ayarlama elektro vanası aracılığı ile yapılır
Sensör, ana basınç karşısında şekil alan, karşılıklı iki ölçme kamı ile donatılmıştır. Sensör 0 ve 5 volt arasında bir gerilim üretir. Besleme gerilimi:5 V tur
Şanzıman Çıkış Mili Sensörü (OSS):
Çıkış mili devri (OSS) sensörü vites kutusunun diferansiyel içindeki rotor üzerine gelen kısmına yerleştirilmiştir [7].
OSS sensörü, ana hızını, diferansiyel üzerine yerleştirilmiş rotor (tahrik pinyonu) aracılığı ile ölçen endüktif bir sensördür [7]. Şanzıman elektronik beynine (ECU) iletilen bilgi, şanzıman çıkış mili dönme hızına göre değişiklik kazanan bir alternatif akımdır [10]. Bu değişiklik rotorun dişlerinin manyetik çekirdeğe yaklaşıp uzaklaşmasına göre değişen bir alan oluşturur. Bu alan değişimine göre bobin bir sinyal üreterek ECUya gönderir. OSS sensörünün besleme gerilimi 12 V tur. ECU bu sinyalleri şu amaçlar için de kullanır: Vites değişim işlemlerinin zamanlamasının belirlenmesi, ECU ya araç hızı ile ilgili giriş sinyali sağlanması, vites değiştirme süresinin ayarlanmasında ve belirsizlik kontrolünün yapılmasında
Vites Kolu Konum Sensörü:
Vites kolu konum sensörü (TR) vites kutusunun vites milinin üzerine gelen kısmına yerleştirilmiştir [7].
Vites milinin vites kolu kablosu aracılığı ile hareket ettirilmesi durumunda;TR algılayıcısı içinde yer alan sürgülü kontaklar yer değiştirir. Vites kolu P ve N konumunda ilk hareket sırasında marş motoruna akım sağlanması amacıyla farklı kontaklar söz konusu olmaktadır
Fakir Karışım Sensörü:
Fakir karışım sensörünün yapısı, zirkon di oksit elemanlı tip oksijen sensörü ile temelde aynıdır, ancak kullanımı farklıdır
Zirkondioksit elemanlı fakir karışım sensörü, sıcaklık yükseldiği zaman (6500 C veya daha fazla ) zirkon di oksit elemana bir voltaj tatbik edilerek, sonuçta egzoz gazı içindeki oksijen konsantrasyonu ile doğru orantılı olarak bir akımın geçmesi sağlanmış olur [11].
Bir başka deyişle, hava/ yakıt karışımı zengin olduğu zaman egzoz gazı içinde oksijen olmayacaktır, dolayısıyla zirkon di oksit elemanın içinden hiçbir akım geçişi olmayacaktır. Hava- yakıt karışımı fakir olduğu zaman, egzoz gazı içinde çok fazla oksijen gazı bulunacak ve zirkon di oksit elemanının içinden akan akım miktarı yüksek olacaktır [19].
Fakir karışım sensörü, hava- yakıt oranını belli bir aralıkta tutması temin eder, böylece sürüş kabiliyetinin yanı sıra yakıt ekonomisi de sağlar [11].
Yukarda görüldüğü üzere, sensör içinde zirkon di oksit elemanının sıcaklığını artıran bir de ısıtıcı vardır. Isıtıcı aynı oksijen sensöründe olduğu gibi kumanda edilir
Yakıt Sıcaklık Sensörü:
Yakıt galerisi ile basınç regülatörü arasına konulmuştur. Bu sensör, bir moladan sonra motor sıcakken çalıştırıldığı zaman yakıt galerisinin sıcaklığı preset (standart) seviyesinin ötesine çıkarsa açılan bimetal bir disk içerir.
Sıcaklık sensörü, yakıt galerisi sıcaklığı standart seviyenin altına düşerse devreyi keser
Motor sıcakken çalıştırıldığı zaman, sıcaklık sensörü ECU ya bir topraklama sinyali gönderir. Bu sinyalle ve diğer sensörlerden (örneğin; IAT, krank mili konum sensörü, soğutma suyu sıcaklık sensörü) gelen sinyallerle birlikte ECU, yakıt enjektörlerinin açılış zamanını belirler ve dolayısıyla motorun sıcakken çalıştırma karakteristiklerini optimize eder.
Sıcaklık sensörü galerideki yakıtla doğrudan temas kurmaz. Yakıt sıcaklığı galerideki bir ara plakayla ölçülür
Turboşarj Basınç Sensörü:
Turboşarj basınç sensörü turboşarj basıncını (emme manifoldu basıncı)tespit eder. Yapısı ve çalışması manifold mutlak basınç sensörü ile aynıdır [11].
Eğer turboşarj basıncı anormal bir şekilde yükselirse, motor ECU su motoru korumak için yakıt göndermeyi keser
Oksijen Sensörü:
Oksijen sensörü katalitik konvertörden önce egzoz manifolduna mümkün olduğu kadar yakın bir yere monte edilmiştir [5]. Bu sensör egzoz gazındaki artık karışım oranını ölçer. Bu oran motora yanma için gönderilen yakıt- hava karışım oranına ait ölçü olarak oksijen payının oluşmasını mümkün kılar [2]. Sensörün bu oksijen miktarına bağlı olarak gönderdiği sinyale göre ECU karışımın zengin veya fakir olduğuna karar verir. Böylece enjektörlerin açık kalma sürelerini ayarlar.
Karışım oranının kontrolü her saniye yapılır ve egzoz gazlarının iyi şekilde yanmış olarak atılmasını ve katalizöre gelen gazların içinde yanmamış gaz oranının en düşük seviyede olmasını sağlar
Isıtılmış Oksijen (Lamda) Sensörü (O2 Sensörü):
Bu sensöründe çalışması ve görevi oksijen sensörü ile aynıdır. Tek fark sensör içerisine konmuş olan ısı rezistansıdır [5].
Egzoz gazı ölçümlerinde alınan değerler ya motor tam soğuduktan sonra ya da motor tamamen ısındıktan sonra alınmaktadır. Halbuki araştırmalar egzoz emisyonunun önemli bir kısmının motor çalıştıktan 1 dakika içerisinde oluştuğunu saptamıştır. Oksijen sensörü ise motor çalıştıktan 40 50 saniye sonra ölçüme başlar [7].
Bu da demek oluyor ki ilk anda oksijen sensörü yetersiz kalıyor. İşte bu yetersizliği gidermek için oksijen sensörü içerisine ısı rezistansı takılarak oksijen sensörünün çalışma sıcaklığına (250oC 300oC ) ulaşma süresi düşürülerek daha iyi bir emisyon sağlanıyor. Isı rezistansı bağlantısı motor kontrol modülünün bağlantı fişi ile sağlanmaktadır
Egzoz Geri Basınç Bildirim (DPFE) Sensörü:
Bu sensör bölme duvarının yanında, emme manifoldu akış kontrolü elektrik motorunun tam arkasında yer alır [9]. Egzoz gazındaki basıncı ölçen sensör egzoz gazı basıncına göre sinyal üreterek ECU ya bildirir. ECU aldığı sinyalle enjektörleri kontrol eder
EGR Valfi Konum Sensörü:
EGR valfi içinde yer alan sensör, valfin herhangi bir andaki konumunu belirler ve güç aktarma kontrol modülüne valfin konumunu bildirir. Böylece EGR valfinin konumunu algılayan ECU valfin ne kadar açık olacağına karar verir
Elektronik Basınç(EPT) Sensörü:
EPT sensörü, egzoz gazındaki basıncı ölçen seramik bir direnç transduceridir. Bu sensöre +5 lik bir referans voltajı verilir ve sensör, egzoz gazı basıncına bağlı olarak 0.5 V ile 4.75 V arasında bir doğru akım voltajı sağlar. Rölantide voltaj 3.25 volttadır, daha yüksek voltaj hava emme yolunda hiç EGR akışı olmadığını ya da çok az olduğunu gösterir
EGR Isı Sensörü (EGRT):
EGR valfi içerisinde bulunan sensör, EGR gazının ve EGR sistemindeki arızaları gözlemek ve teşhis etmek için kullanılır [9].
EGR ısı sensörü bir termistörden meydana gelmiştir ve çalışması su sıcaklık sensörü ile emme havası sıcaklık sensörlerine çok benzer. Sensörün gönderdiği sinyaller di agnostik (gösterge) sisteminde kullanılır [11].
EGR teknik değerleri EGRT sensöründe sabit bir ısı oluşturacak şekilde tespit edilmiştir
ABS Fren Sisteminde Kullanılan Hız Sensörleri:
Hız sensörü değişken, manyetik duyarlılık esasına göre çalışır. Bu prensipte silindirik bir daimi mıknatıs üzerine sarılmış bobin bulunmakta ve tekerlek göbeği taşıyıcısı, aks muhafazası veya fren tavlası üzerine monte edilebilmektedir. Ürettiği manyetik olan sönen bir çember şeklindeki uyarıcıya etki eder. Uyarıcı, üzerine çıkıntılı kanallar açılmış bir halka veya dişli şeklinde çentikler açılmış bir çember olabilir ve dönen tekerlekler poryası üzerine veya şaftta monte edilebilir.
Uyarıcı çevresine açılmış yarık veya kanallar, tekerlek devrine göre belirli bir sinyal frekansının elektronik kontrol ünitesine iletilmesini sağlar.
Tekerlekler ve uyarıcı dönerken uyarıcı üzerindeki dişli çıkıntı ve girintileri veya manyetik alanından geçerken, daimi mıknatıs ve girintileri veya manyetik alanından geçerken, daimi mıknatıs üzerinde sarılı bobin, uyarıcının dönüşü ile değişen manyetik olan yoğunluğunu algılar ve üzerinde, frekansı tekerlek devri ile orantılı olan değişken voltajlı gerilim indüklenir. Bu gerilim frenlemeye bağlı kalmaksızın tekerlekler döndükçe kontrol ünitesine iletilir. Hız sensörü ile ölçülen tekerlek hızı, ECU için yavaşlama veya hızlanma durumunu gösteren sinyaller sağlar.
ECU nun toplayıp işlediği her bir tekerlek için hız sensörü ile ölçülen tekerlek hızı ECU için yavaşlama veya hızlanma durumunu gösteren sinyaller sağlar. ECU nun toplayıp işlediği her bir tekerlek için hız sensörü sinyalleri, yaklaşık araç hızına eşit olan tek referans hızı gösterir. Referans hızı ile her bir tekerleğin hızı arasındaki farklılık yol tekerlek kayma sinyalini verir. Yani tekerleğin kilitlenmeye eğilimini gösterir
Pedal Hareket Mesafesi Sensörü:
Kontrollü frenin başlangıcında pedal hareket mesafesi sensörü, ABS modülünde fren pedalının o andaki pozisyonunu bildirir.
Pedal hareket mesafesi sensörünün, anti- blokaj modülasyonu üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Yalnızca kontrollü fren sırasında rahat bir pedal hissi sağlamak için konulmuş ilave bir parçadır
