lastiklerimizin ömrü nedir?

kokplot

Onursal Üye
Kayıt
4 Mart 2010
Mesaj
936
LASTİĞİN ÖMRÜNÜ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Piyasada, araç lastiği satan veya servis hizmeti veren kişilere; “Bu lastik kaç km yapar ?” şeklindeki sorular çok sık sorulmaktadır. Gerçekte, sadece sürücüleri farklı, aynı marka, model ve aynı şartlarda kullanılan iki araca takılı lastiklerin hizmet süreleri ve km. randımanları arasında önemli farklar oluşabilir. Keza, faktörlerden sadece birisi farklı ise de aynı sonuç (lastiğin hizmet süresinin farklı olması) çıkabilir. Örneğin; sıcak iklimde kullanılan lastikte, soğuk iklimde kullanılana göre daha hızlı bir aşınma ortaya çıkar. Lastiğin hizmet süresinin belirlenmesinde birçok faktör etkilidir. Bunlar; lastiğin normal deformasyonuna (dairesel şekilli lastik üzerindeki yükün etkisiyle yere temas ettiği bölgede düzleşir) ilaveten dış faktörler ve sürücünün etkisi olarak sıralanabilir.

Yol

Yol tipi (asfalt, stabilize)

Güzergah (viraj, yokuş)

Yolun eğimi (balık sırtı)
latikomru1.gif

Lastiklerin ömrünü etkileyen önemli faktörlerden biri, lastiğin kullanıldığı yol tipidir. Karayollarının yapımında kullanılan malzemelerin cinsi ile yol yüzeylerinin düzgün veya pürüzlü olması lastik ömrünü etkileyen önemli faktörlerin başında gelir. Yol tipinin lastik ömrüne etkisi, lastiğin yere temas ettiği alanda birim alana düşen yükün farklı olarak dağılması neticesinde ortaya çıkar.

Düzgün asfaltta 100 kabul edilen lastik ömrünün, aracın diğer yol yüzeylerinde kullanımında kısaldığı yandaki grafiklerde gösterilmiştir. Sürekli olarak keskin çakıllı yolda çalışan lastiklerin ömrü, düzgün pürüzsüz asfaltta çalışan lastiklere oranla % 80 azalmaktadır.

Araç Özellikleri

Aracın gücü (70 HP, 105 HP, 450 HP)

Tahrik aksı (ön, arka, 4X4)

Araç geometrisi

Aracın gücü, önden çekişli, arkadan itişli veya her iki akstan tahrikli olması lastiklerin aşınmasına önemli ölçüde etkiler. Lastikler aracın gücünü yola aktaran organlar olduğu için motordan tekerleklere gelen tork ne kadar fazla ise lastiklerin aşınması o oranda fazla olacaktır. Tahrik olan akslardaki lastikler diğerlerine göre daha hızlı bir aşınma gösterirler. Özellikle gücü ve dolayısıyla akselerasyonu ve hızı fazla olan spor otomobillerin lastik ömrü standart otomobillere göre daha az olur. Bunun yanında her araç için farklı değerlerde olan tekerlek açıları (kaster, kamber, toe...) da lastik aşınmasını doğrudan etkiler.

Not: Araçlarda “4X4” ifadesi; 4 tekerlek grubuna (2 akslı) sahip aracın 4 tekerleğinin de tahrikli olduğunu belirtir. Bazı araçlardaki “4WS” ifadesi ise; 4 tekerleğin direksiyona bağlı olduğunu ve yönlendirilebildiğini belirtir.

Ortam Koşulları
latikomru2.gif

Ortam sıcaklığı

Nem ve yağmur
Lastiklerin ömrünü etkileyen önemli faktörlerden biri, lastiğin kullanıldığı yol tipidir. Karayollarının yapımında kullanılan malzemelerin cinsi ile yol yüzeylerinin düzgün veya pürüzlü olması lastik ömrünü etkileyen önemli faktörlerin başında gelir. Yol tipinin lastik ömrüne etkisi, lastiğin yere temas ettiği alanda birim alana düşen yükün farklı olarak dağılması neticesinde ortaya çıkar.

Düzgün asfaltta 100 kabul edilen lastik ömrünün, aracın diğer yol yüzeylerinde kullanımında kısaldığı yandaki grafiklerde gösterilmiştir. Sürekli olarak keskin çakıllı yolda çalışan lastiklerin ömrü, düzgün pürüzsüz asfaltta çalışan lastiklere oranla % 80 azalmaktadır.

Araç Özellikleri

Aracın gücü (70 HP, 105 HP, 450 HP)

Tahrik aksı (ön, arka, 4X4)

Araç geometrisi

Aracın gücü, önden çekişli, arkadan itişli veya her iki akstan tahrikli olması lastiklerin aşınmasına önemli ölçüde etkiler. Lastikler aracın gücünü yola aktaran organlar olduğu için motordan tekerleklere gelen tork ne kadar fazla ise lastiklerin aşınması o oranda fazla olacaktır. Tahrik olan akslardaki lastikler diğerlerine göre daha hızlı bir aşınma gösterirler. Özellikle gücü ve dolayısıyla akselerasyonu ve hızı fazla olan spor otomobillerin lastik ömrü standart otomobillere göre daha az olur. Bunun yanında her araç için farklı değerlerde olan tekerlek açıları (kaster, kamber, toe...) da lastik aşınmasını doğrudan etkiler.

Not: Araçlarda “4X4” ifadesi; 4 tekerlek grubuna (2 akslı) sahip aracın 4 tekerleğinin de tahrikli olduğunu belirtir. Bazı araçlardaki “4WS” ifadesi ise; 4 tekerleğin direksiyona bağlı olduğunu ve yönlendirilebildiğini belirtir.

Ortam Koşulları

Ortam sıcaklığı

Nem ve yağmur

Çalışan lastikler ısınır. Yük altında dönen lastik, bir yandan mekanik enerjinin ısı enerjisine dönüşmesiyle ısınmakta, öte yandan, bu ısıyı çevresine vererek soğumaktadır. Çalışmaya başladıktan bir süre sonra, lastik belli bir sıcaklığa yükselecek ve hızı değişmediği sürece bu sıcaklıkta kalacaktır. Lastiğin ısı dengesine ulaşacağı sıcaklık derecesi, kendi yapısına bağlı olduğu kadar, çevre şartlarıyla da ilgilidir. Hava ve yol sıcaklığının yüksek olduğu yaz aylarında, lastiklerin daha fazla ısınacağı doğaldır. Lastiklerin fazla ısınması, aşınma mukavemetinin azalmasına ve taban bölgesinde parça kopması gibi tipik olumsuzluklara neden olabileceği için, lastik ömrünü kısaltan bir faktördür.

Sıcak havalarda söz konusu olumsuzluğu azaltmak amacıyla şişirme basınçları, katalog değerinin makul bir miktar üzerine çıkarılmalıdır. Lastikler soğukken uygulanacak bu artış otomobil lastiklerinde 4 lb/inç² (PSI) dır. Ayrıca sıcak yaz günlerinde yolculuklar için günün serin saatleri seçilmeli, aşırı yük ve hızlardan kaçınılmalıdır.

Lastiklerin uzun süre ısınmış durumda çalışmaları, molalar vermek suretiyle önlenmelidir
Hız

Lastik ömrünü etkileyen diğer önemli bir faktör de hızdır. Aşırı hız lastiklerde aşırı ısınmaya ve buna bağlı olarak aşınma mukavemetinin azalmasına neden olmaktadır. Otomobil lastiklerinin yanağında belirtilen azami yük ve hız limitinin üzerine çıkılması, lastik ömrünü kısaltacağı gibi yol emniyetini de tehlikeye düşürür
Lastiklere Gelen Yük
latikomru3.gif

latikomru4.gif

latikomru5.gif


Lastiklerin devamlı azami yük limitlerinde kullanılması, lastiğin beklenenden daha kısa bir sürede hizmet dışı kalmasına neden olur
Lastiklerin Şişirme Basıncı

Aracı taşıyan lastik değil içindeki basınçlı havadır.

Lastikler ise bu havayı tutan dayanıklı kılıftlardır. Havanın öngörülenden düşük olması ezilme, kırılma ve düzensiz aşınmaya yol açar, yol tutuşu azaltır, yakıt tüketimini artırır, kontrolü zorlaştırır, havanın yüksek olması ise aşırı gerilme nedeni ile olası harici darbe sonucu yarılıp gümlemeye neden olur.

Lastik havaları uygun hava saati (manometre) ile soğuk iken araç üreticisi firmanın tavsiye ettiği değerlerde ayarlanmalıdır.

Aracın Kullanım Biçimi ve Mekanik Bakımı

Aracın sert kullanılması, virajlara sert girilmesi, ani kalkışlar ve frenlemeler lastiğin ömrünü olumsuz etkiler. Duruş ve kalkışlar ne kadar fazla ise aşınma da o oranda hızlı olur.

Aracın mekanik bakımının düzenli yapılmaması durumunda, ön takımlarında, yürüyen aksamındaki herhangi bir problemden lastikler olumsuz etkilenir. Tolerans dışı tekerlek açıları (kaster, kamber, toe...) lastiklerde hızlı aşınma, düzensiz aşınma, lastik bünyesinin fazla ısınması, çekme gibi olumsuzluklar doğurur.

Lastik Bakımı

Lastiklerin bakımı oldukça basit ve kolaydır. Sağladığı yarar ise küçümsenemez ölçüde fazladır. Lastikte koruyucu bakım, aracın alımı ile başlar. Her gün araca ilk binişte tüm lastiklerin göz ile kontrolü, istenmeyen sürprizlerle karşılaşma olasılığını en aza indirecektir.

ROTASYON

Yeni takılan lastiklerin; belirli bir kilometreden sonra, dönüş yönleri değiştirilmeden, belirli bir sistematikte araç altında yer değiştirilmesi işlemine rotasyon denir.

Hiçbir araç sürücüsü, altındaki lastikleri düzensiz aşınmış bir aracı kullanmak istemez. Çünkü, düzensiz aşınmış lastikler; araç sürücüsünü titreşim ve ses olarak rahatsız ederek, yol tutuşlarındaki farklılıklar nedeniyle de araç kullanımını tehlikeli hale getirirler.

Rotasyonun en önemli nedeni, araç altındaki lastiklerin aşınmalarını dengelemek ve düzenli aşınmalarını sağlayarak daha uzun süre hizmet etmelerini garantilemektir.

“Sadece lastik rotasyonu ile lastiklerden en iyi verim alınır” diye bir kural yoktur. Daha önceki konularda da belirtilen lastiğin ömrünü etkileyen diğer faktörler de dikkate alınmalıdır (aracın gücü, yük, şişirme basıncı, hız, yol, kullanılan güzergah, kullanım stili, kullanıldığı ortam ısısı ve aracın periyodik bakımları, ön/arka düzen açılarının kontrolleri gibi).
Araçtaki Lastiklerin Yerinin Değiştirilmesi ve Yenilenmesi

Genel kurallar:

ò Lastik, güvenli kullanım diş derinliği limitine (E.T.R.T.O. tavsiyesi: 1.6 mm) inmeden yenisi ile değiştirilmelidir.

ò Otomobil lastiklerinde diş açma (regrooving) yapılamaz.

ò Lastiklerin dönüş yönü değişmemelidir. Önler arkaya, arkalar öne alınmalıdır.

ò Rotasyon yapıldıktan sonra, araç üreticisi firma değerlerinde, lastik şişirme basınçları ayarlanmalıdır.

ò Araç altındaki tüm lastikler aynı yapı, desen ve servis tanımlamalarında olmalıdır.

ò Lastiklerin yanaklarında eğer “Ok İşareti” yada “OUTER” yazısı varsa, bunlara dikkat edilerek araca takılmalıdır.

ò Eğer araç el kitapçığında belirtilmemişse; önden çekişli araçlarda, her 8.000-10.000 km. arasında, arkadan itişli araçlarda her 10.000-15.000 km. arasında rotasyon yapılması lastiklerin aşınmalarını dengeleyecektir.

ò Aracın periyodik bakımları ihmal edilmemelidir.

ò Çekme, gezme gibi sürüş olumsuzlukları görüldüğünde ön/arka düzen ayarına girilmelidir.

ò Titreşim hissedildiğinde tekerleklere balans ayarı yaptırılmalıdır.

Tüm bunların yanında, araçla ilgili her konudaolduğu gibi bu konuda da ilk başvurulacak kaynak, araç el kitapçığıdır. Rotasyonun bir araçta yapılıp yapılmayacağı, yapılma periyodu ve şekli konusunda araç üreticisinin belirttiği bilgiler referans alınmalıdır.

latikomru6.gif

Lastik rotasyonu ve sökme/takma işlemi esnasında dikkat edilecek en önemli nokta, lastiğin yanağındaki “ok” işareti veya “outer (dış yanak)” yazısıdır.
YARA TAMİRİ
latikomru7.gif

latikomru8.gif


DİKKAT

ò Tamir işlemi; bu konuda eğitilmiş kişilerce yapılmalıdır.

ò Lastikteki delinme; tabanda belirtilen bölgede ise, mantar yama ile takviyesiz yara tamiri yapılabilir.

ò Lastik hız sembolü “H” (210 km/saat) ve altı ise, delik çapı azami 6 mm. ve de lastik daha önce tamir edilmemiş ise tamir edilebilir.

ò 240 km/saat ve üstü hız sembollü lastiklerin tamir edilmesi sakıncalıdır.

ò Liner tabakada çatlama ve kesilme, karkasta ayrılma ve yırtılma, topukta kesilme, kırılma ve aşırı deformasyon varsa tamir yapılmamalı ve lastik kesinlikle yenisi ile değiştirilmelidir.

ò Tamirde temizlik çok önemlidir. Yara tamir malzemesi, sadece temiz yüzeye yapışır. Yara bölgesinin içten dıştan konik bir zımpara taşı ile iyice temizlenmesi ve yara içindeki serbest kalan çelik kuşak tel uçlarının, elmas uçlu bir matkap ile alınması gerekir. Bu işlem iyi yapılmaz ise; ileride çelik kuşak uçları çalışma yaparak paslanabilir ve yara tamir malzemesine hasar vererek, lastiği hizmet dışı bırakabilir.

ò Tamir malzemesinin; kullanılacağı yerdeki kauçuk ile kesinlikle benzer özellikler taşıması gerekir. Eğer kullanılan malzeme kauçuk esaslı değilse esnemesi, gerilmesi ve lastik bünyesinde oluşan ısıya tepki özelliği farklı olacağından, ayrılma yapar.

ò Yara tamirinin yüksek sıcaklığa sahip ütülerle yapılması, lastikte istenmeyen sorunlar çıkarır. Ütünün temas ettiği alandaki kauçuk yeniden pişerek, orijinal özelliklerinden bir bölümünü yitirir. Kuşaklarda açılmalar ve lastik tabanında şekil bozuklukları oluşabilir.

ò Hasarlı lastik janttan çıkarılıp iç kısmı dikkatlice incelenmelidir. Çok kısa bir süre de olsa, havasız lastik üzerinde yürüme, karkastaki kordlara zarar verebilir. Liner’da (tubeless lastiklerde olan ve hava sızdırmazlığı sağlayan tabaka) çatlamalar olabilir.

ò Lastiğin yara almış bölgesinin; fitil yama ile tamir edilmesi, ileride sorun çıkarabileceğinden sakıncalıdır.


latikomru9.gif


Fitil yama deliğe geçirilmeden önce matkap ucu gibi bir aletle delik bölgesi genişletilir.

Kuşaktaki çelik tellerin uçları alınmadığı için nemlenme sonucu paslanma yapabilir.

Fitil uygulanırken delik çevresinde bulunan nem veya toz, fitil ile birlikte deliğe girer ve ileride sorun çıkarabilir.

Fitil yama liner tabakaya yapışamadığı için; lastik içindeki hava ve nem kuşaklara geçerek paslanma, ayrılma veya tabanda şekil bozukluklarına yol açabilir.

Lastik janttan çıkarılmadığından dolayı lastiğin iç kısmındaki olası hasarlar incelenemez. Bu ihmal ileride ciddi yaralanma ve ölümle sonuçlanabilecek kazalara yol açabilir.

Bu nedenle lastik janttan çıkarılmadan yapılan yara tamiri sakıncalıdır

Tüm Bu Bilgiler Türk Pirelli Lastikleri A.Ş. 'nin Kaynaklarından Alınmıştır.

Anasayfa | Hakkımızda | Ürünler | Kampanyalar | Hizmetler | Teknik Bilgiler | Resim Galerisi | İletişim

Tüm Hakları © 2005 HalaOğullarına aittir. alıntıdır
 

geremy

Onursal Kurucu
Kayıt
10 Kasım 2009
Mesaj
4.905
kaymak asfalt pürüssüz asfalt oluyor herhalde çok seviyorum hiç yol sesi olmuyor.

duble yollar lastik düşmanı
 

DobloM

Fenomen Üye
Kayıt
7 Mart 2010
Mesaj
1.774
Adı
Hilmi
Kan Grubu
B RH +
Şehir
Muğla
Meslek
Elektronik Müh.
Modeli
Araç Yılı
2008
Renk
Füme
Ben sadece sene olarak kontrol ediyorum, 3. senede full değişim. :)

Sağolasın Abi bilgiler için, emeğine sağlık :)
 

geremy

Onursal Kurucu
Kayıt
10 Kasım 2009
Mesaj
4.905
tüv sağolsun her yıl ölçüp bana yazılı olarak veriyor 4 lastiğin durumunuda:D
 

kokplot

Onursal Üye
Kayıt
4 Mart 2010
Mesaj
936
:D sizlerin hazırlıksız olacağını düşünemiyorum bile öellikle geremy aracına çok titiz.. bende lastiklerime dikkat ederim. allaa şükür daha hiç patlamadı:)
 

bunyas288

Daimi Üye
Kayıt
18 Şubat 2010
Mesaj
148
Benim doblo 48000 km de yıl olarakta 2007 aralıkta trafiğe çıkmış arkadaki lastikler orjinali daha 6 ay gider sanırım diş derinliğini bilmiyorum..
 

geremy

Onursal Kurucu
Kayıt
10 Kasım 2009
Mesaj
4.905
imkan buldukça yanak kontrolü ve diş derinliklerine bakarım.
desenlerde farklılık varmı kontrol ederim
senede bir kaç defada lastikçide 32 hava ayarlatırım.
 

geremy

Onursal Kurucu
Kayıt
10 Kasım 2009
Mesaj
4.905
bayiden sıfır araçların lastik kontrolünü hemen yaptırmak lazım.çünkü araç fabrikadan bekleme koşulları göz önüne alınarak yüksek havada yollanıyor.
servisde sağolsun anca parlatma işini iyi biliyor lastik havası nasıl olsa var.inik olmasında fazlası zarar etmez.
 

DobloM

Fenomen Üye
Kayıt
7 Mart 2010
Mesaj
1.774
Adı
Hilmi
Kan Grubu
B RH +
Şehir
Muğla
Meslek
Elektronik Müh.
Modeli
Araç Yılı
2008
Renk
Füme
Ömrümde ilk kez lastik aldım, ömrümde ilk kez araçla bu kadar haşırneşirim... Ehliyetten dolayı, yoksa annem ilgilenirdi hep.

O yüzden tecrübe olarak aktarabileceğim hiçbirşey yok. :(
 

kokplot

Onursal Üye
Kayıt
4 Mart 2010
Mesaj
936
bu konu aracımız için önem taşıyor .bende geçen servise bir uğradım sohbet için. oradaki ustaya benim aracımı bana teslim ederlerken yük havasımı normal binici havasımı basıldı dedim. cevap alamadım iki defa daha sordum bana şu an hatırlamadığını bakıp bilgi vereceğini söyledi. ayrıca lastik havaları kaç ta olacak binici ler için dedim onund acevabını alamadın ..
 

geremy

Onursal Kurucu
Kayıt
10 Kasım 2009
Mesaj
4.905
lastiğin dişlerini yanaklarını kontrol et arasıra.
patlak lastik üstünde çok mecbur kalmassan yürüme

stepneni önce yerindemi sonra havasını kontrol et.
lazım olunca saçını yolma.
 

geremy

Onursal Kurucu
Kayıt
10 Kasım 2009
Mesaj
4.905
kokplot tarafından yazılan metin:
bu konu aracımız için önem taşıyor .bende geçen servise bir uğradım sohbet için. oradaki ustaya benim aracımı bana teslim ederlerken yük havasımı normal binici havasımı basıldı dedim. cevap alamadım iki defa daha sordum bana şu an hatırlamadığını bakıp bilgi vereceğini söyledi. ayrıca lastik havaları kaç ta olacak binici ler için dedim onund acevabını alamadın ..

bilmiyorlarki söylesinler.
normalde servis lastik havalarını kontrol edip teslim etmek zorunda.
 

kokplot

Onursal Üye
Kayıt
4 Mart 2010
Mesaj
936
aynen öyle bilmiyorlardı. bunun dışında baştan savma yerine yinede ilgi ve alaka konusunda servisimden memnunum.:)
 

geremy

Onursal Kurucu
Kayıt
10 Kasım 2009
Mesaj
4.905
kokplot tarafından yazılan metin:
aynen öyle bilmiyorlardı. bunun dışında baştan savma yerine yinede ilgi ve alaka konusunda servisimden memnunum.:)

her şey eğitimden geliyor.
servise gitmeden önce bilgi sahibi olmak gerekiyor.
 

DobloM

Fenomen Üye
Kayıt
7 Mart 2010
Mesaj
1.774
Adı
Hilmi
Kan Grubu
B RH +
Şehir
Muğla
Meslek
Elektronik Müh.
Modeli
Araç Yılı
2008
Renk
Füme
bunyas288 tarafından yazılan metin:
Benim kitapçıkta önler 33 arkalar 39 yazıyor..

39 kısmından emin misin Abi? Bana çok geldi... o_O
 

kokplot

Onursal Üye
Kayıt
4 Mart 2010
Mesaj
936
190-65-15-t 32-34 tü eski aracımın yani connet in. bilmeyen arkadaşlar bana geldiler burada aynı arabayı alanlar binicilere 32-34 dedim. ticarilere 39-41 dedim. servislerin hepsine sormuştum o zaman .
 

DobloM

Fenomen Üye
Kayıt
7 Mart 2010
Mesaj
1.774
Adı
Hilmi
Kan Grubu
B RH +
Şehir
Muğla
Meslek
Elektronik Müh.
Modeli
Araç Yılı
2008
Renk
Füme
kokplot tarafından yazılan metin:
190-65-15-t 32-34 tü eski aracımın yani connet in. bilmeyen arkadaşlar bana geldiler burada aynı arabayı alanlar binicilere 32-34 dedim. ticarilere 39-41 dedim. servislerin hepsine sormuştum o zaman .

Abi ben şehiriçi yüksüz, şehirdışı yüklü gidiyorum genelde. 32-40 oynayıp durmam çok mu önemli?

Hangisi daha sağlıklı?
 

bunyas288

Daimi Üye
Kayıt
18 Şubat 2010
Mesaj
148
DobloM tarafından yazılan metin:
bunyas288 tarafından yazılan metin:
Benim kitapçıkta önler 33 arkalar 39 yazıyor..

39 kısmından emin misin Abi? Bana çok geldi... o_O

Aynen öyle yazıyor doblo panaroma için de 33 - 33 yazıyor max 3 yolcu artı 50 kg yük ile diyor.. Benim doblo combi premio geçiyo kitapçıkta ama ben ailecek bindiğimizde arkaları 36 yapıyorum bagağ falan çok yük olursa 39 yapıyorum.. lastik ebatımda 185-65-15